Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Σεβάς Χανούμ - η "Ωραία του Πέραν"


Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1931 ήρθε στη ζωή η Σεβαστή Παπαδοπούλου, που πέρασε στην ιστορία με το καλλιτεχνικό Σεβάς Χανούμ. Γεννήθηκε στα
Κοκκινόγεια, ένα χωριό κοντά στη Δράμα. Η οικογένεια της –Πόντιοι πρόσφυγες από την Σαμψούντα που αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Δράμα– μετακόμισαν στην Θεσσαλονίκη στη διάρκεια της Κατοχής. Από μικρή ηλικία έδειξε την αγάπη της για το τραγούδι, ενώ το διάστημα 1942-49 τραγουδούσε σε διάφορα κέντρα της Θεσσαλονίκης, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της. Το 1949 αποφασίζει να έρθει στην Αθήνα, όπου και δισκογραφεί το πρώτο της τραγούδι μαζί με τον Τάκη Μπίνη –Όμορφη Πειραιώτισσα, του Κώστα Καπλάνη. Με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Σεβάς Χανούμ εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1951, στου «Τζίμη του Χονδρού». Τη βαφτίζει μάλιστα ο ίδιος ο Τζίμης –για να ταιριάζει με τα ανατολίτικα τραγούδια που τραγουδούσε– ο οποίος διαφημίζει στις εφημερίδες της εποχής «τη Νέα ανακάλυψη Σεβάς Χανούμ, την ωραία του Πέραν». Παρότι πρόκειται για μια από τις ωραιότερες φωνές του λαϊκού τραγουδιού στη «χρυσή» του περίοδο, της δεκαετίας του ‘50, η δισκογραφία της Σεβάς Χανούμ δεν είναι εκτεταμένη. Στη διαδρομή της ωστόσο, συνεργάστηκε με τους Γιάννη Παπαϊωάννου, Απόστολο Καλδάρα, Σταύρο Τζουνάκο, Βασίλη Τσιτσάνη, Μανώλη Χιώτη και πολλούς άλλους. Τραγούδησε σε πάμπολλα κέντρα σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό (Η.Π.Α., Γερμανία, Αγγλία κλπ).
Η Σεβαστή υπήρξε καλλιτεχνική παρτενέρ αλλά και ερωτική σύντροφος του Καζαντζίδη. Είναι, ίσως, μια από τις λιγότερο γνωστές τραγουδίστριες, που συνδέθηκαν μαζί του. Οι περισσότεροι (δικαίως) συνέδεσαν το όνομα του Καζαντζίδη με τη Μαρινέλλα, πολλοί γνωρίζουν έστω και σαν αναφορά την Καίτη Γκρέυ, λίγοι μνημονεύουν τα ωραία δίφωνα της Λίτσας Διαμάντη… Τη Σεβάς Χανούμ, όμως, δεν την θυμάται σχεδόν κανείς, πόσο μάλλον τη σχετίζει με τον Καζαντζίδη. Σε αυτό συντελεί και το γεγονός ότι δισκογραφικά, Καζαντζίδης – Χανούμ, δεν συνεργάστηκαν ποτέ. Εμφανίστηκαν, όμως, από κοινού σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης: Στο «Θείο» (πρώην «Ζέφυρος»), στην «Τριάνα» του Χειλά αλλά και στη «Γρανάδα» το 1955.
Η σχέση τους ήταν σύντομη και τοποθετείται χρονικά πριν το 1957, οπότε ο Στέλιος γνωρίζεται με την Κυριακή Παπαδοπούλου (Μαρινέλλα). Για τον Καζαντζίδη κύρια αιτία του χωρισμού του με την Σεβάς, ήταν η «εξάρτηση» της τραγουδίστριας από τα ναρκωτικά. Εξομολογείται στον Βασίλη Βασιλικό, το 1980: «Αυτή που έπινε πάρα πολύ και που ήθελε οπωσδήποτε να με κάνει χασικλή ήταν η Σεβάς Χανούμ. Αυτής της φουκαριάρας της είχε γίνει πάθος. Δεν μπορούσε να τραγουδήσει αν δεν έπινε. Ενώ είχε ωραία φωνή και ήταν αρτίστα σπουδαία, νόμιζε πως χωρίς αυτό το πράμα δεν άξιζε τίποτα. Γι’ αυτό και δεν κράτησε πολύ η συνεργασία μου με τη Σεβάς Χανούμ. Είδα ότι θα με κατέστρεφε αν συνεχίζαμε.»
(βιβλίο «Υπάρχω» σελ 37, εκδόσεις Λιβάνη).
Αυτό που η Σεβαστή είχε να θυμάται από τον Στέλιο, ήταν η ευγένειά του.«Εν πάση περιπτώσει, έζησα με τον Στέλιο, δεν μπορώ να πω δεν αγαπηθήκαμε ή δεν πέρασα ωραίες στιγμές. Όχι, δεν μπορώ να πω τίποτε. Ποτέ δεν θυμάμαι να μ’ έχει πει: πήγαινε πιο κει, ή να μ’ έχει βρίσει ποτέ. Μα ποτέ. Πέρασα ζωή πραγματικά ονειρώδη μαζί του.», δήλωνε σχετικά. Κάτι άλλο που σημειώνει στις αφηγήσεις της η Σεβάς Χανούμ, και αξίζει να αναφέρουμε, είναι πως μαζί της ο Καζαντζίδης, ανακάλυψε τον μουσικό πλούτο των Αραβικών χωρών.
Αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Εκεί στο σπίτι του Στέλιου στη Νέα Ιωνία, κλεινόμαστε τα βράδια μετά τη δουλειά, ανοίγαμε ραδιόφωνο και ακούγαμε Αραβία, Αίγυπτο. Ακούγαμε, μέχρι να βγει ο χότζας το πρωί να πει το «Αλλά, αλλάχ» και τότε πέφταμε να κοιμηθούμε. Εκεί ακούγαμε τη μεγάλη Κυρία, την κόρη της Κλεοπάτρας και του Νείλου, την εκρηκτική τραγουδίστρια της Αιγύπτου, την Ουμ Καλσούμ. Και όλα τα συγκροτήματα του ραδιοφωνικού σταθμού του Καΐρου και όλων των αραβικών ραδιοσταθμών… Και τότε, εγώ ήμουν εκείνη που πλούτισα τη φωνή του Καζαντζίδη. Άκουγε και ξεσήκωνε αυτούς τους λαρυγγισμούς.»
Το 1986, το Υπουργείο Πολιτισμού και η Ένωση Τραγουδιστών Ελλάδας διοργάνωσαν συναυλία προς τιμήν της, στο Παλαί Ντέ Σπορ της Θεσσαλονίκης, ενώ τον Απρίλιο του ’87 τραγούδησε για τελευταία φορά μπροστά στο κοινό, ντυμένη με ποντιακή φορεσιά, σε τιμητική συναυλία του Ομίλου Ποντίων και της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης.
Η Σεβαστή, έφυγε από τη ζωή πάμφτωχη, στις 18 Μάιου του 1990 μετά από πτώση της στην άσφαλτο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, η υγεία της είχε εξασθενίσει και η ίδια ζούσε απομονωμένη στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Λίγο πριν πεθάνει, σχεδίαζε την επάνοδό της στο τραγούδι. Δεν πρόλαβε όμως. 


Δήμητρα Σέττα