Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της Εύβοιας

ΑΙΔΗΨΟΣ
Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Ηλίων  
           
Ο ναός κτίστηκε κοντά ή πάνω σε αρχαίο ναό του Απόλλωνα, ο
οποίος ονομαζόταν και Ηλιος (από εκεί και το όνομα του χωριού
Ηλια). Εκεί βρισκόταν και το μαντείο του Σελινουντίου Απόλλωνα.
Στους τοίχους του μοναστηριού διακρίνονται κιονόκρανα και άλλα
κομμάτια αρχαίων οικοδομημάτων. Το τέμπλο της εκκλησίας είναι
ξυλόγλυπτο και χρονολογείται από το 1834.
Ο πλούτος της μονής ήταν η αφορμή για τις επιδρομές των
Τούρκων. Η τελευταία έγινε το 1821, οπότε και καταστράφηκαν
πολλά πολύτιμα ιερά κειμήλια.
Ιερά Μονή ΟσίουΔαυίδ του
Γέροντος

Βρίσκεται στιςυπώρειες του όρους Ξηρόν,απέναντι από τοχωριό Δρυμών.Δεν είναι γνωστό πότε
κατασκευάστηκε,είναι όμως βέβαιο ότι υπήρχε πριναπό το 1500. Ο όσιος Δαυίδ (έζησε περίπου το 1550)έκτισε τη μονή πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος ναού, τον οποίο κατέστρεψαν οι Τούρκοι μετά την κατάληψη της Εύβοιας το1470. Η μονή καταστράφηκε το 1824 από τους Τούρκους, ως εκδίκηση για τη συμμετοχή των μοναχών της στον ξεσηκωμό του 1821. Ανοικοδομήθηκε το 1877. Τα λείψανα του οσίου φυλάσσονται στο ναό της μονής, καθώς και το θυμιατό και το πετραχήλι του.
Απέχει περίπου 25χλμ. από την Αιδηψό.
Ιερά Μονή του Αγίου Χαραλάμπη Λευκών (Αυλωνάρι)
Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 450μ. μέσα σε λεύκες από όπου πήρε και το όνομά της.
Η εκκλησία και το μοναστήρι ανακαινίστηκαν επί Μανουήλ Κομνηνού, τον 11ο αιώνα, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στο εσωτερικό της εκκλησίας. Ο ηγούμενος Καλλίνικος Γκούμας και οι μοναχοί της μονής πολέμησαν στη διάρκεια της επανάστασης του 1821 κοντά στο στρατηγό Νικόλαο Κριεζώτη, ο οποίος δώρισε στο μοναστήρι δύο μεγάλα μπρούτζινα μανουάλια. Αλλά και στην εθνική αντίσταση, 1941-1944, οι μοναχοί είχαν ενεργό δράση.
ΚΥΜΗ
Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα
Ανεγέρθηκε το 1643 και η εκκλησία πιστεύεται ότι είναι βυζαντινή. Το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους λόγω της ενεργού δράσης των μοναχών του στην επανάσταση του 1821. Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή των μοναχών στην εθνική αντίσταση, 1941-1944. Η μονή, που γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, έχει αξιόλογα εκκλησιαστικά συγγράμματα του 18ου και του 19ου αιώνα, καθώς και εκκλησιαστικά κειμήλια, μεταξύ των οποίων ένας χρυσοκέντητος επιτάφιος του 1635.
Ιερά Μονή Μάντζαρη (Οξύλιθος)
Η εκκλησία είναι κτισμένη τον 11ο αιώνα. Οι μοναχοί της με τον ηγούμενο Παρθένιο πολέμησαν στην επανάσταση του 1821 κοντά στο στρατηγό Ν.Κριεζώτη.
ΔΗΜΟΣ ΕΛΥΜΝΙΩΝ
Ιερά Μονή Γαλατάκη
Θεωρείται η αρχαιότερη και ιστορικότερη μονή της Εύβοιας. Κτίστηκε πιθανότατα τον 7ο ή τον 8ο αιώνα στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Αιγαίο Ποσειδώνα και βρίσκεται σε οροπέδιο 200 μέτρων ψηλότερα από τη θάλασσα. Είναι αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο (προστάτη των θαλασσινών, όπως και ο Ποσειδώνας) και γιορτάζει όχι μόνο στις 6 Δεκεμβρίου αλλά και στις 20 Μαΐου, που είναι η επέτειος ανακομιδής των λειψάνων του
αγίου. Το 1204 οι Φράγκοι την κατέστρεψαν, ενώ το 1470 οι Τούρκοι ολοκλήρωσαν την καταστροφή και έσφαξαν τους μοναχούς.
Το όνομά της προέρχεται πιθανότατα από τον πλοίαρχο που την ξανάκτισε, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη διάσωσή του, όταν κινδύνευσε στα γειτονικά παράλια. Καταγόταν από το Γαλατά της Κωνσταντινούπολης και γι αυτό μάλλον ονομαζόταν Γαλατάκης.
Τη μακραίωνη ιστορία της μονής μπορεί κανείς να μελετήσει μέσα από το αρχείο και τα κείμενα που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη της.
Ιερός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής
Είναι κτισμένος στα ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού και ρωμαϊκών λουτρών.
ΔΗΜΟΣ ΚΗΡΕΩΣ
Αγιος Ιωάννης ο Ρώσος (Προκόπι)
Στην εκκλησία φυλάσσεται το λείψανο του αγίου, ο οποίος πέθανε το 1730 και ανακηρύχθηκε άγιος από τη ρωσική Εκκλησία το 1962. Γιορτάζει την 27η Μαΐου και είναι τόπος προσκυνήματος για πλήθος κόσμου. Το σκήνωμά του θεωρείται θαυματουργό.   
ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
Ι. Ναός Αγίας Παρασκευής
Ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 5ο αιώνα πάνω
στα ερείπια, όπως λέγεται, παλαιότερου ναού και με θεμέλια από
τον αρχαίο ναό της Αρτέμιδος. Είναι ξυλόστεγη βασιλική με τρία
κλίτη. Οι Φράγκοι τη μεγάλωσαν και τη διακόσμησαν με λιοντάρια.
Στους Ενετούς οφείλονται τα στοιχεία του γοτθικού ρυθμού και
στους Τούρκους η μετατροπή της σε αποθήκη και αμαξοστάσιο.      
Μετά την απελευθέρωση της Χαλκίδας, το 1833, η εκκλησία
ανακαινίστηκε και αφιερώθηκε στην πολιούχο Αγία Παρασκευή.