Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

JEAN-BAPTISTE LULLY - ΖΑΝ ΜΠΑΤΙΣΤ ΛΟΥΛΙ


Ζαν Μπατίστ Λουλί[Φλωρεντία Ιταλίας, 28 Φεβρουαρίου 1632(άλλη πηγή αναφέρει τις 28 Νοεμβρίου 1632) - Παρίσι, 22 Μαρτίου 1687)]
Γεννήθηκε στη Φλωρεντία και το ιταλικό όνομά του ήταν Gianbattista (Giovanni Battista Lulli), εγκαταστάθηκε όμως νωρίς στη Γαλλία και γαλλοποίησε το βαφτιστικό του και την προφορά του επωνύμου του. Είναι ο ιδρυτής της ορχήστρας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, με ενιαία πειθαρχία και κατανεμημένους ρόλους. Μέχρι τότε οι ορχήστρες συγκροτούνταν με όποια όργανα ήταν διαθέσιμα και οι οργανοπαίκτες έπαιζαν περίπου όποια φωνή τους βόλευε.
Ο 13χρονος Λουλύ πήγε στο Παρίσι ως χορευτής και βιολιστής και προσελήφθη σύντομα στην αυλή του
Λουδοβίκου XIV, ο οποίος είχε μετατρέψει τα παλάτια του σε κέντρα τεχνών. Σύντομα απέκτησε την εμπιστοσύνη του βασιλιά και έφτασε γρήγορα στην κορυφή της μουσικής ιεραρχίας του παλατιού και της Γαλλίας γενικότερα. Στον Λουλύ έδωσε ο βασιλιάς το αποκλειστικό δικαίωμα να εκτυπώνει και να εμπορεύεται παρτιτούρες, καθώς επίσης την αποκλειστικότητα να επιλέγει το ρεπερτόριο της παρισινής όπερας, όπου φυσικά προβάλλονταν κυρίως τα δικά του έργα. Έγραψε όπερες, μουσική για μπαλέτο και σουίτες, αλλά ως σημαντικότερο κατόρθωμά του θεωρείται ότι επεξεργάστηκε και εισήγαγε με μεγάλη επιτυχία το ρυθμό του μενουέτου, ένα λαϊκό γαλλικό χορό, ο οποίος υιοθετήθηκε από όλους τους Ευρωπαίους συνθέτες και έμελλε να φτάσει στο αποκορύφωμά του με τα έργα των Χάυντν και Μότσαρτ.
Η ορχήστρα της αυλής που δημιούργησε ο Λουλύ ήταν για εκείνη την εποχή πολύ μεγάλη και απετελείτο από 24 έγχορδα (violons du roi) και 12 πνευστά. Ο μαέστρος επέβαλε αυστηρή πειθαρχία και, για να δίνει ευκρινώς το ρυθμό, κτυπούσε με ένα ραβδί στο ξύλινο πάτωμα της σκηνής, με αποτέλεσμα κατά την εκτέλεση έργων υπό τη διεύθυνσή του να συμμετέχει στους ήχους η υπόκρουση του δαπέδου! Οι φαρμακερές γλώσσες στο Παρίσι διέδιδαν μάλιστα μετά το θάνατό του ότι ο Λουλύ πέθανε, όταν αυτοτραυματίστηκε σοβαρά με το ραβδί στο πόδι, το οποίο στη συνέχεια μολύνθηκε!