Ὅπως ἐπισημαίνει ὁ πρῶτος ἐκδότης Ἑρρίκος Γκρεγκουάρ, τό "Ασμα τοῦ Ἁρμούρη" ἀνήκει καί αὐτό στόν κύκλο τῶν τραγουδιῶν που περιγράφουν τά κατορθώματα τῶν ὑπερασπιστῶν τοῦ Ἅμορίου τῆς Φρυγίας. Μέ τή διαφορά ὅτι ἀναφέρεται κυρίως στήν ἐκδίκηση τοῦ Μιχαήλ Γ΄ (ὅταν ἀνέκτησε τό "κάστρο" του Ἁμορίου και ἔδιωξε τους Ἄραβες περα ἀπό τόν Εὐφράτη). Ὁ Ἑρρίκος Γκρεγκουάρ πού τό δημοσίευσε ὑποστηρίζει ὅτι είναι το μόνο τραγούδι που σώθηκε ὁλόκληρο στη γραπτή παράδοση. Πράγματι, ἔχουμε χειρόγραφα που παραδίδουν το ποίημα στην Κάρπαθο και στήν Κύπρο ἐνῶ βρέθηκε ἕνα Ἑλληνικό χειρόγραφο του 15ου αι. στη Μόσχα που περιέχει ὁλόκληρο το ποίημα.
Το σύνολο τῶν ἐρευνητῶν που ἐπεξεργάστηκαν τό ποίημα φιλολογικά συμφωνοῦν πώς γράφτηκε τόν ἕννατο αἰώνα, μετά τό 858 - δηλαδή μετά την ἀνακατάληψη τοῦ Ἁμορίου ἀπό τα αὐτοκρατορικά στρατεύματα τοῦ Μιχαήλ Γ΄. Ἡ γενική αὐτή ἄποψη ὅτι τό ἅσμα ἔχει σχέση μέ τό Ἁμόριον ἴσως στηρίζεται στόν τίτλο (πού θυμίζει Ἁμόριον - και τόν καταγόμενο ἀπό τό Ἁμόριον). Ἅρα καί τό ὅνομα Ἁρμουρόπουλος (στίχοι 75 και 143) παραπέμπει στό γιό τοῦ καταγόμενου ἀπό τό Ἁμόριον.
Ἄν καί το ποίημα βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα πού αὐτόπτης μάρτυς (κάποιος στρατιώτης ἴσως), ἀφηγήθηκε ἀργότερα, ὅμως δέν εἶναι βέβαιο ἄν φράσεις ὅπως «Τοῦ κὐρ - Ἁρμούρη ὁ υἱὀς» και «τό Ἁρμουρόπουλον» ὑπονοοῦν τόν ἴδιο το γιο τοῦ Θεόφιλου τον Μιχαήλ Γ΄ . Παρατηροῦμε ὅτι:
α. Ὁ «Ἁρμουρόπουλος» (ὁ γιός τοῦ Ἁρμούρη) δεν μάχεται στό Ἁμόριο οὔτε μπαίνει στο κάστρο ἀλλά καταδιώκει τούς «Σαρακηνούς» πέρα ἀπό τόν Εὐφράτη.
β. Ὁ «Ἁρμουρόπουλος» περνά τόν Εὐφράτη καί ἀπελευθερώνει τόν πατέρα του που ἥταν φυλακισμένος στή Βαβυλώνα (στίχοι 101 κ.ἑ). Εἶναι ὅμως γνωστό ὅτι οὔτε ὁ Αὐτοκράτωρ Θεόφιλος οὔτε ὁ γιος του πιάστηκαν αἰχμάλωτοι τοῦ «αμιρά» (τοῦ Ἄραβα διοικητῆ). Ἴσως τό ποίημα περιγράφει ἑτεροχρονισμένα τίς ἀγωνιώδεις διαπραγματεύσεις τοῦ Θεόφιλου για ἀνταλλαγή τοῦ στρατηγοῦ Μελησσινοῦ μέ Ἄραβες αἰχμαλώτους.
γ. Ἡ τελική συμφιλίωση τοῦ "Ἀμιρᾶ" μέ τόν Ἁρμούρη ἐπισφραγίζεται μέ γάμο τοῦ γιού του, μέ τήν "θυγατέρα" τοῦ Ἀμιρᾶ (στίχοι 194 - 197)
Ἡ Ἰστοσελίδα τους ἔχει τήν τιμή να παραδώσει στούς φίλους ἐπισκέπτες ὁλόκληρο τό κείμενο, ἀπό τό χειρόγραφο τῆς Μόσχας.
ΠΗΓΗ:Γιῶργος Ἰωαννίδης
